Bijna een jaar volg ik in Arendonk België iedere woensdag schilderlessen op de kunstacademie. Een fijne afwisseling van de week en een grote uitdaging om scherp te leren waarnemen en schildertechnieken te ontwikkelen. Hoewel ik een groot deel van mijn leven wel af en toe met olieverf en aquarel in de weer ben geweest, ervaar ik een beginner te zijn in dit ambacht en loop voortdurend tegen mijn onkunde aan.
Meestal hebben we een jonge lerares die scherp is in haar opdrachten en de eisen die ze stelt aan onze concentratie en ontwikkelingsmogelijkheden. Ze komt bij je ezel staan, kijkt geconcentreerd naar het werk en geeft dan aan wat er niet klopt in de verhoudingen of nodigt je uit om een contrast meer aan te zetten of meer kleurnuances te mengen en te gebruiken. Ook de compositie kan vaak een tikkeltje bewuster worden gekozen. Deemoedig neem ik deze constructieve feedback in ontvangst en ga er zo goed mogelijk mee aan de slag.
Een enkele keer hebben we een andere docent. Ouder, luchtiger en mensgerichter. Zij beginnen eerst met een positieve boodschap: ‘zo jij moet je wel thuis voelen bij de expressionisten’, of ‘ja dat heb je goed neergezet’ of, als er nog niet veel positiefs is uit te drukken, volgt een monter ‘nou jij bent lekker bezig’, waarna een gerichte suggestie voor verbetering wordt gegeven. En ik , de jaren des onderscheids toch wel bereikt, vader, schoolmeester, onderwijskundige en psycholoog, laaf me aan dit kleine complimentje als een kleuter uit groep drie die een aai over de bol krijgt van de juf. Ik wordt een halve centimeter groter, voel me gezien en erkend en de moed die bijna mijn schoenen bereikte reikt onmiddellijk weer tot mijn schouders; ‘als een kind zo blij’.
Het is bijzonder om zo intens weer te ervaren wat een portie positieve aandacht doet met mijzelf als persoon en mijn motivatie voor de taak waar ik mij mee bezig houdt. Wat wordt deze portie aandacht toch vaak onderschat binnen organisaties. Het is zo essentieel en hoopvol om vanuit de inzet van de ander contact te maken.
In de Transactionele Analyse spreken we over ‘strooks’, afgeleid van het Engelse woord ‘stroke’ dat zo mooi een klap of een aai kan betekenen. Een portie positieve aandacht doet wonderen. Vooral wanneer de erkenning niet alleen de taak betreft maar ook de inzet van jou als mens. Je motivatie om het goed te doen, bij te dragen aan en deel te zijn van het geheel van uitvoerenden. Als uitvoerend team in een bedrijf, als verpleegkundigen op de afdeling, schoolteam etc.
Minister Dennis Wiersma die met woede-uitbarstingen en intimidatie probeert zijn nobele agenda te realiseren geeft negatieve strooks. Hij mist nog het stukje introspectie om te zien dat de doelen die hij wil bereiken in het onderwijs in essentie uit zouden moeten gaan van positieve strooks. Hij realiseert zich nog niet dat hij de top representeert van de piramide van het onderwijsgebouw en dat de omgangsvormen die hij uitdraagt onbewust laag voor laag worden doorgegeven tot aan het primaire proces in de klas. De leerling heeft positieve strooks nodig, de leraar heeft positieve strooks nodig, de schoolleiding heeft positieve strooks nodig, de ambtenaren hebben positieve strooks nodig en ook de minister heeft positieve strooks nodig. Maar ja, ‘het is lonely at the top’. Dus de minister moet ze krijgen van zijn collega Robbert Dijkgraaf, van hun chef Mark Rutte en van een goede coach die hem steunt in zijn intenties en inzicht geeft in de valkuilen van zijn temperament en aangeleerde dysfunctionele patronen en hem helpt te onderzoeken waar hij geleerd heeft om zijn doelen op deze wijze te halen, om uiteindelijk zijn handelingsopties als cultuurdrager van ruim 7000 scholen in Nederland uit te breiden met de enige voedingsbodem voor motivatie en groei die echt werkt. Ik heb er vertrouwen in dat hij ook dit facet van zijn rol als minister zal gaan ontwikkelen.