TA heeft vele mooie praktische modellen om dysfunctionele patronen te begrijpen en te veranderen.
Hieronder geef ik je een voorbeeld van het werken met het ‘Miniscript’. Het helpt in coaching en begeleiding feilloos mensen nieuwe perspectieven op zichzelf en de interactie te geven.
Bert werkt als zorgmanager en neemt veel te veel hooi op zijn vork. Hij vindt dat hij ongevraagd de problemen van zijn medewerkers moet oplossen. Overbelasting en onvrede over de beperkte waardering die hij van zijn medewerkers ontvangt brengen hem tot een heldere coachvraag.
Waarom geef ik mijn grenzen niet aan en wat houdt mij tegen dit wel te doen?
Mijn koffertje met concepten uit de Transactionele Analyse springt open en ik ga hem leesopdrachten geven om vertrouwd te worden met ieders behoefte aan erkenning en aandacht, maar hoe dit ook een valkuil kan zijn, wanneer je van je medewerkers erkenning verwacht die je tot dan toe in je eigen leven hebt gemist.
Zijn onderliggende drijfveer om ongevraagd problemen van anderen op te lossen bleek ontstaan te zijn uit het gemis aan erkenning van zijn vader in zijn jeugd. Hij moest er heel wat voor doen om een beetje aandacht te krijgen en deze aandacht was dan ook nog eens voorwaardelijk. Geen waardering voor wie hij was, maar voor wat hij deed. Dit leidde bij hem tot de overtuiging dat hij alleen maar oké is als hij ongevraagd problemen van anderen op ging lossen. Daaruit volgde dan ook dat hij zichzelf niet oké vond als hij zijn eigen grenzen aangaf, want dan dacht hij niet behulpzaam te zijn en ook geen waardering te krijgen. Als de aangeboden hulp dan ook nog eens wordt geweigerd gaf Bert de ander daar de schuld van, of voelde hij zich meteen miskend en groeide de overtuiging dat de ander ook niet oké is.
Vanuit de TA kaders is dit proces helder uiteen te zetten door een ‘Miniscript’ proces in te vullen.
Bert kreeg zo zijn dysfunctionele denkpatroon goed in beeld. En vervolgens werd hij zich bewust van zijn voorwaardelijke overtuiging dat hij pas oké is ALS hij anderen ongevraagd helpt.
Al zoekend kwamen we op de ik-ben-oké/ jij-bent-oké overtuiging ‘ik ben oké als ik mijn grenzen aangeef en jij bent oké om eigenaar van jouw eigen probleem te zijn.
Deze differentiatie tussen zichzelf en de ander hielp hem inzien dat hij andermans problemen kan helpen verhelderen zonder dat hij automatisch daar zelf bij in actie hoeft te komen. Zijn begeleidingsvaardigheid vergrootte hierdoor en het vertrouwen dat hij ging uitstralen dat anderen hun hulpvraag zelf kunnen formuleren en van daaruit zelf in actie kunnen komen, versterkte het geloof in de autonomie van zijn medewerkers. En wat bleek, zijn collega’s gingen hem waarderen om zijn constructieve meedenk-gedrag en ook kreeg hij fijne reacties op het vertrouwen dat hij daarbij aan hen uitstraalde dat mensen zelf in beweging kunnen komen en ze daar geen ongevraagde hulp bij nodig hebben. Zijn medewerkers voelden zich krachtiger en ze namen zelf meer verantwoordelijkheid. Daardoor daalde Bert’s taakbelasting en kwamen diverse processen op het werk sneller en creatiever tot stand.
Bert had vervolgens nog behoefte zijn gemis aan erkenning in zijn jeugd achter zich te laten. Hij wilde de angel uit deze aangeleerde behoefte om ‘anderen te pleasen en ongevraagd te steunen’ te trekken.
Hij schreef een brief aan zijn inmiddels overleden vader waarin hij de balans opmaakte van zijn jeugd.
Wat er fijn was en ook waar hij eigenlijk last van heeft gehad. Dat hij zich verantwoordelijk voor zijn ouders en zijn zus heeft gevoeld omdat zijn zus extra zorg nodig had en zijn ouders daar erg druk mee waren. Dat hij in die tijd een zesde zintuig had ontwikkeld voor de behoeften van zijn ouders en dat hij zich bewust was geworden dat hij dit patroon in zijn verder leven heeft doorgezet en hij daar overbelast van is geraakt. Dat hij deze verantwoordelijkheid aan zijn ouders en zus wil teruggeven en dat hij dit niet in zijn verdere leven als een last wil ervaren.
Dit hielp hem bij het verder versterken van zijn ‘ik-ben-oké/ jij-bent-oké’ overtuiging ‘ik ben oké als ik mijn grenzen aangeef en jij bent oké om eigenaar van jouw eigen probleem te zijn.
Met deze ‘herbeslissing’ kon de begeleiding van Bert worden afgerond en hij is sindsdien een veilig en krachtig spiegelend baken voor zijn medewerkers.
Het Miniscript
Ontwikkeld door Taibi Kahler.
Bekijk hieronder de grafische beschrijving van deze casus.
Het Miniscript van Bert
Het gezonde scriptbesluit van Bert
