Ethische vragen: een doorgaand proces van praktische dilemma’s
Casus 1.
Boudewijn werkt in een groothandel voor elektrische installatie onderdelen. Een prachtige baan waar hij trots op is. Hij heeft een enigszins Frans accent, geboren in Wallonië. Sinds jong weet hij dat hij op mannen valt en de liefde heeft hem naar Nederland gebracht. Nu is hij getrouwd met Frans en samen met hun hond hebben ze een goed leven. Een ringetje in zijn oren en zijn enigszins zangerige toon verraden zijn seksuele identiteit. Een van zijn leidinggevende heeft zo af en toe wat suggestieve opmerkingen over zijn geaardheid. En ondanks dat Boudewijn er dan wat van zegt, stoppen de zogenaamd grappige opmerkingen niet. Boudewijn gaat in overleg met de andere leidinggevende over zijn collega. Wat moet deze doen, zijn co-leidinggevende aanspreken of de zaak sussen?
Zo maar een klein incident dat diepe impact heeft op de integriteit van een medewerker en een grote domper op de arbeidsvreugde.
Wat zou jij doen? Er direct op afstappen of eerst onderzoeken wat er heeft plaats gevonden, of stimuleren dat er een melding wordt gedaan bij de vertrouwenspersoon in de organisatie?
Casus 2.
Er moet een specialistisch adviseur/jurist worden aangetrokken om een uitdagend en groot project binnen te halen bij een baggerbedrijf. Men weet dat er maar één in Nederland is die daar echt goed in is en deze man wordt gevraagd om die complexe taak op zich te nemen. Dat wil die specialist wel, maar hij vraagt een bedrag van € 75.000 als startbedrag zonder dat daar arbeid voor is geleverd. Als het baggerbedrijf dit bedrag niet gaat leveren, dan kan deze specialist zijn invloed ook aanwenden om het project naar een andere speler te sluizen, deelt hij de opdrachtgever mee. Ga je met deze persoon in zee, of weiger je op deze condities de samenwerking, waarmee je een grote kans loopt het miljoenenproject mis te lopen?
Zo maar een interactie in de wereld van de grote business. Een catch-22 waarin beide besluiten in beide richtingen hun voordelen en nadelen hebben.
Wat zou jij doen? Met deze expert in zee gaan (letterlijk en figuurlijk), hem aangeven voor onethisch gedrag bij een beroepsvereniging of gaan onderhandelen over het startbedrag?
Binnen onze praktijk werk ik met de ethische code die binnen de internationale gemeenschap voor Transactionele Analyse; de Europese Associatie voor TA (EATA) zijn geformuleerd. De geeft de onderstaande kaders, die gebaseerd zijn op de universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Ze zijn zo vertaald dat ze toepasbaar zijn voor professionele hulpverleners, voor hun cliënten en de gemeenschap als geheel.
- Waardigheid en Respect
Ieder mens is waardevol. Als TA-professional heb je respect voor ieder individu met zijn eigen kenmerken en kwaliteiten.
Dit respect draag je ook over op je cliënten en je stimuleert het vanuit waardigheid en respect benaderen van anderen.
- Zelfbeschikking en Zelfsturing
Ieder mens is vrij om te beslissen over zijn of haar eigen toekomst, binnen de grenzen van de wetten van zijn of haar land, rekening houdend met de behoeften van zichzelf en anderen. Iedereen kan leren van ervaringen en kan verantwoordelijkheid nemen voor zichzelf zonder de wereld of de vrijheid van anderen te beschadigen.
Al adviseur trainer en coach stimuleer je mensen om zich te ontwikkelen, hun belemmerende overtuigingen af te werpen en hun eigen doelen te formuleren en te bereiken.
- Gezondheid en Bescherming
Ieder individu heeft recht op lichamelijke en geestelijke stabiliteit. Dit recht moet actief beschermd worden. Je gaat uit van de uniciteit en waarde van ieder levend wezen. Je draagt zorg voor jezelf en anderen, zowel fysiek als mentaal.
Wij stimuleren professionals om ieder mens als een uniek wezen te zien die zijn mentale programma in de loop van het leven heeft opgebouwd met do’s en dont’s. Door het onderzoeken van de mentale aannames kan je anderen helpen krachtiger en meer gezonde keuzes te maken in leven en werk.
- Veiligheid en Verantwoordelijkheid
Ieder mens moet zich kunnen ontwikkelen in een veilige omgeving.
Professionals die werken met het kader van Transactionele Analyse stimuleren een veilig werkklimaat en stimuleren het onderzoeken van pesten en onethische transacties op de werkvloer. Als adviseur en coach ben je je bewust dat iedere interventie effect en gevolgen heeft voor de cliënt en zijn/haar omgeving.
- Wederzijdsheid en Betrokkenheid
Ieder mens leeft in een wereld met anderen, is dus over en weer betrokken bij het welzijn van anderen en is over en weer afhankelijk van anderen bij het ontwikkelen van wederzijdse veiligheid. Wij stimuleren oprechte betrokkenheid en nieuwsgierigheid naar de motivatie van collega’s en binnen de privésfeer van mensen. Wanneer je ieders gedrag ziet als inzet om uiteindelijk iets te bereiken dat goed is voor jezelf ook al is het sociaal gezien negatief of onacceptabel, kan je mensen zien als oké en het gesprek aangaan over de effecten van het handelen van de ander. Ook ondersteun je het bewustzijn van de ecologische en systeem-effecten van ieders handelen.
Deze uitgangspunten komen dus uit de ethische code van de EATA. Wil je er meer van weten, dan kan je de ethische code hier vinden.
Binnen onze opleiding ‘Verbindend Transactioneel Leiderschap’ die in januari weer start stimuleren wij doorgaand dit ethisch bewustzijn.
Ook in korte workshops zoals ‘Veerkracht in Groepen en Teams’ klinkt het bewust ethisch handelen door als een gezond makend mechanisme in individu en organisatie.
NB:
De Europese Associatie voor TA (EATA) bestaat uit 44 associaties. Zij hebben 7.550 leden in 28 Europese landen
TA levert een belangrijke bijdrage aan ethisch bewustzijn in al deze landen!